Υπό το φως των εν εξελίξει διαδικασιών υποβολής των δηλώσεων ΟΣΔΕ 2015 και με δεδομένη την κρισιμότητά τους για το μέλλον των αγροτών βάσει των προβλέψεων της νέας ΚΑΠ 2014-2020, όπως αυτές εφαρμόζονται για την χώρα μας, σύμφωνα με την ΥΑ 104-7056 ΦΕΚ Β 147-2015 η οποία δημοσιεύτηκε στις 22/01/2015, παρουσιάζονται οι σημαντικότερες αλλαγές και απαιτήσεις της για την καλύτερη δυνατή ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων στον αγροτικό χώρο.
Η νέα ΚΑΠ 2014-2020 περιγράφεται στον Καν. ΕΕ 1307/2013, ενώ οι εθνικές επιλογές της Ελλάδας και οι διαδικασίες εφαρμογής των άμεσων ενισχύσεων για την χώρα μας αναφέρονται και αναλύονται στην ΥΑ 104-7056 ΦΕΚ Β 147-2015. Ως έτος έναρξης εφαρμογής της νέα ΚΑΠ θεωρείται το 2015, ενώ ως έτος αναφοράς λογίζεται αυτό του 2013, με το 2014 να αποτελεί τη μεταβατική Περίοδο αυτής.
Σε επίπεδο δε χρηματικών κονδυλίων για την Ελλάδα, προβλέπεται να διατεθούν περί τα 20 δις ευρώ, εκ των οποίων τα 15 δις ευρώ με τη μορφή άμεσων ενισχύσεων (ΠΥΛΩΝΑΣ 1) και περί τα 5 δις ως έμμεσες ενισχύσεις (ΠΥΛΩΝΑΣ 2). Συνολικά σε επίπεδο παροχών, υπάρχει μια μείωση της τάξης του 12% σε σχέση με την προηγούμενη ΚΑΠ 2007 – 2013.
Σε επίπεδο δομικών αλλαγών, οι σημαντικότερες είναι οι εξής :
- Καταργούνται τα Ιστορικά Δικαιώματα των παραγωγών και αντικαθίστανται από αυτά που θα θεσπιστούν και θα αποσταλούν στους δικαιούχους τους, από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων)
- Εισάγονται οι όροι της Ελάχιστης Γεωργικής Δραστηριότητας και του Ενεργού Αγρότη.
- Εισάγεται ο όρος του μικροκαλλιεργητή, ο οποίος αναφέρεται σε αγρότες που θα ενεργοποιήσουν βασική ενίσχυση κάτω των 1.250 ευρώ και διαθέτουν εκμετάλλευση μικρότερη από 5 εκταρίων (50 στρέμματα).
- Οι Άμεσες Ενισχύσεις διανέμονται τμηματικά στη βασική ενίσχυση (άυλος τίτλος, ο οποίος συνδέεται με ορισμένη επιλέξιμη έκταση), στην ενίσχυση για τις επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον πρακτικές, στην ενίσχυση για τους νέους γεωργούς, στην προαιρετική συνδεδεμένη στήριξη, καθώς και στην δημιουργία του εθνικού αποθέματος.
- Από το εθνικό όριο άμεσων ενισχύσεων, ποσοστό 30% προορίζεται για την ενίσχυση γεωργικών πρακτικών επωφελών για το κλίμα και το περιβάλλον, ποσοστό 2% προορίζεται για την ενίσχυση γεωργών νεαρής ηλικίας, ενώ ποσοστό έως 8% προορίζεται για τη συνδεδεμένη στήριξη σε γεωργούς.
- Τίθενται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την «πράσινη» ενίσχυση των αγροτών, με πρακτικές που απαιτούν διαφοροποίηση καλλιεργειών, διατήρηση των υφιστάμενων μόνιμων βοσκοτόπων και ύπαρξη περιοχής οικολογικής εστίασης στη γεωργική έκταση.
- Το καθεστώς βασικής ενίσχυσης εφαρμόζεται σε περιφερειακό επίπεδο και ως εκ τούτου καθορίζονται τρεις περιφέρειες στην χώρα, βάσει αγρονομικών κριτηρίων και χρήσης της γης (για βοσκοτόπια, για αρόσιμες, καθώς και για δενδρώδεις καλλιέργειες).
- Επιδοτούνται προϊόντα μέσω των συνδεδεμένων ενισχύσεων, όπως ρύζι, σκληρός σίτος, βιομηχανική τομάτα, πορτοκάλια χυμοποίησης, θηλυκά βοοειδή, αίγες και πρόβατα πεδινών, ορεινών και μειονεκτικών περιοχών κ.α.
- Προσαυξάνονται οι άμεσες επιδοτήσεις για τους νέους αγρότες, κατά 25%.
Οι επωφελούμενοι αγρότες βάσει της νέας ΚΑΠ, φαίνεται ότι θα είναι:
- Όσοι ελάμβαναν επιδοτήσεις μικρότερες από τον Μ.Ο των επιδοτήσεων της Περιφέρειας (βοσκότοποι, αρόσιμες, δενδρώδεις καλλιέργειες),
- Όσοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία (αιγοπρόβατα – βοοειδή), με την προϋπόθεση ότι διαθέτουν επιλέξιμες εκτάσεις βοσκοτόπων,
- Όσοι είναι στο καθεστώς των νέων αγροτών,
- Όσοι παράγουν προϊόντα βάσει των αναφερόμενων στον κατάλογο των προϊόντων που λαμβάνουν τις συνδεδεμένες ενισχύσεις,
- Όσοι δημιουργήσουν ομάδες παραγωγών, καθώς και
- Οι μικροκαλλιεργητές.
Οι αγρότες οι οποίοι φαίνεται ότι ζημιώνονται βάσει της νέας ΚΑΠ, θα είναι:
- Όσοι λάμβαναν επιδοτήσεις μεγαλύτερες από τον Μ.Ο της περιφέρειας (βοσκότοποι, αρόσιμες, δενδρώδεις καλλιέργειες)
- Όσοι δεν παράγουν προϊόντα βάσει των αναφερόμενων στον κατάλογο των προϊόντων που λαμβάνουν τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, αλλά και
- Οι παραγωγοί ελιάς
Το πλέον σαφές είναι ότι, όλοι οι παραγωγοί θα πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή στην ενεργοποίηση των νέων δικαωμάτων, καθώς αυτά θα τους «ακολουθούν» έως το έτος 2020, με ορίζοντα στο 2025.
(Εισηγητής : Δημήτρης Γραμματής)