Το Ακρυλαμίδιο είναι ένας φυσικός επιμολυντής των τροφίμων, ο οποίος απελευθερώνεται όταν τα σάκχαρα αυτών που έχουν ως βάση την πατάτα (π.χ. τσιπς), τα δημητριακά (φρυγανιές, κράκερς, μπισκότα κλπ) ή τον καφέ, υφίστανται θερμική επεξεργασία (π.χ. ψήσιμο σε φούρνο ή τηγάνισμα κλπ) κατά τη διαδικασία παρασκευής τους.
Παρότι η εν λόγω χημική ένωση ανιχνεύτηκε σε τρόφιμα για πρώτη φορά το 2002, τόσο η βιομηχανία τροφίμων όσο και οι ρυθμιστικές Αρχές δεν έχουν καταφέρει με μεγάλη επιτυχία μέχρι σήμερα την αποτελεσματική μείωση των επιπέδων της σε αυτά.
Κατά την διάρκεια συνάντησης που διενεργήθηκε το Δεκέμβριο 2014 στις Βρυξέλλες από τον EFSA (European Food Safety Authority), στα πλαίσια δημόσιας διαβούλευσης για το Ακρυλαμίδιο, διατυπώθηκε η ανάγκη για λήψη υποχρεωτικών πλέον μέτρων προς τη μείωση των επιπέδων του στα τρόφιμα έναντι της εθελοντικής μέχρι σήμερα εφαρμογής των σχετικών προτεινόμενων πρακτικών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2011 έχει εστιάσει στο θέμα του Ακρυλαμιδίου και έχει εκδώσει μέσω του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομηχανιών Τροφίμων (Food Drink Europe) το “Acrylamide Toolbox”, που αποτελεί κατευθυντήριο έγγραφο που υποδεικνύει τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν τη συγκέντρωση της εν λόγω ουσίας στα τρόφιμα αλλά και πιθανούς τρόπους περιορισμού της σε αυτά. Η τελευταία δε επικαιροποιημένη έκδοση του εγγράφου, ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2013 και δημοσιεύτηκε στις αρχές του προηγούμενου έτους.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τα Κράτη Μέλη, σήμερα σε πολλές περιπτώσεις, το “Acrylamide Toolbox” είτε δεν είναι γνωστό σε επιχειρήσεις είτε δε λαμβάνεται επαρκώς υπόψη στα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων που αυτές εφαρμόζουν.
Παρότι δεν είναι απόλυτα σαφές εάν στόχος της Επιτροπής είναι η εφαρμογή του Acrylamide Toolbox σε υποχρεωτική πλέον βάση ή η δημιουργία νέου νομοθετικού πλαισίου, το ζητούμενο από την όποια εξέλιξη θα είναι η απαίτηση προς τις επιχειρήσεις τροφίμων να λαμβάνουν τεκμηριωμένα και αποτελεσματικά μέτρα για την παρακολούθηση και μείωση του Ακρυλαμιδίου, χωρίς να βασίζονται αποκλειστικά και μόνο σε εργαστηριακά αποτελέσματα και σε θεωρητική προσέγγιση του θέματος.
Ο Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Τροφίμων έχει παράλληλα εκδώσει συμπληρωματικό έγγραφο “Acrylamide Pamphlet” με σχετικές μεθόδους και πληροφορίες για να βοηθήσει ιδίως τους παρασκευαστές μπισκότων, κράκερς και φρυγανιών.
(Εισηγητής : Κων/νος Μαυρόπουλος)