Θα λέγαμε ότι αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή, πως η μετάβαση του επιχειρείν σε μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά επιτακτική απαίτηση της εποχής μας. Η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της επιβάλλουν συγκεκριμένες δράσεις, και η Ελλάδα, ακολουθώντας την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal), έχει προχωρήσει σε θεσμικές πρωτοβουλίες. Ο Νόμος 4936/2022 για την Κλιματική Αλλαγή αποτελεί τη νομική πυξίδα της χώρας για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, με στόχο τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ενίσχυση της βιωσιμότητας σε όλους τους τομείς.
Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας κρίνεται στην πράξη. Στην πράσινη μετάβαση, οι υποδομές και οι κατασκευές δεν είναι απλώς εμπλεκόμενοι τομείς – είναι βασικός μοχλός υλοποίησης. Γι’ αυτό και ο Κλιματικός Νόμος περιλαμβάνει διατάξεις που αφορούν άμεσα τις τεχνικές και κοινωνικές υποδομές, μέσω εργαλείων παρακολούθησης και επαλήθευσης εκπομπών.
Κώστας Μαυρόπουλος, Δ/ντής Ελέγχων Αειφορίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης & Δ/ντής R&D της TÜV AUSTRIA Hellas
Τα άρθρα 19 και 20 του νόμου εισάγουν απαιτήσεις για μέτρηση και ανεξάρτητη επαλήθευση εκπομπών. Το άρθρο 19 αφορά εγκαταστάσεις με Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) κατηγορίας Α – όπως ΧΥΤΑ, Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων, Νοσοκομεία, Αθλητικές Εγκαταστάσεις – που υποχρεούνται να παρακολουθούν τις εκπομπές τους και να τις επαληθεύουν μέσω διαπιστευμένων φορέων. Το άρθρο 20 επεκτείνει την υποχρέωση σε λοιπές υποδομές, όπως οι ΔΕΥΑ, καθώς και σε άλλους παρόχους ύδρευσης και αποχέτευσης.
Η ρύθμιση αυτή δεν είναι απλώς τυπική υποχρέωση, αλλά θεμελιώδης αλλαγή στον τρόπο αξιολόγησης της περιβαλλοντικής επίδοσης των υποδομών. Η επαλήθευση από τρίτους διασφαλίζει διαφάνεια και αξιοπιστία, επιτρέποντας τεκμηριωμένες αποφάσεις για παρεμβάσεις, επενδύσεις και αναβαθμίσεις. Έτσι, η συμμόρφωση δεν μένει στη θεωρία, αλλά γίνεται μετρήσιμη πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι επιπτώσεις για τον κλάδο των υποδομών είναι ουσιαστικές. Η ανάγκη περιορισμού των εκπομπών και ενεργειακής αποδοτικότητας οδηγεί σε «έξυπνα» έργα ήδη από το στάδιο σχεδιασμού. Οι φορείς διαχείρισης οφείλουν να αναζητούν λύσεις που μειώνουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα και ενισχύουν τη βιωσιμότητα των έργων τους.
Αυτό μεταφράζεται σε παραδείγματα όπως νέες μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων βασισμένες στην κυκλική οικονομία, νοσοκομεία με ενεργειακές αναβαθμίσεις και τεκμηριωμένο ανθρακικό αποτύπωμα, ή ΔΕΥΑ που χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για παρακολούθηση ενέργειας και εκπομπών CO₂, στοχεύοντας σε καινοτόμες υπηρεσίες βιώσιμης διαχείρισης νερού.
Στο επίκεντρο αυτής της αλλαγής βρίσκονται οι διαπιστευμένοι φορείς πιστοποίησης και επαλήθευσης, που με διεθνή πρότυπα όπως ISO 14065 και ISO 17029, διασφαλίζουν έγκυρα και συγκρίσιμα στοιχεία. Μέσα από αντικειμενική αξιολόγηση εκπομπών, παρέχουν εργαλεία για την παρακολούθηση προόδου και τη χάραξη πολιτικής.
Παράλληλα, η ένταξη των κριτηρίων ESG σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις καθιστά την τεκμηρίωση συμμόρφωσης απαραίτητη για χρηματοδότηση. Έργα υποδομών που αποδεικνύουν περιβαλλοντικούς στόχους αποκτούν ευκολότερη πρόσβαση σε «πράσινα» χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ή το Innovation Fund.
Επομένως, η πράσινη ανάπτυξη στον τομέα υποδομών δεν είναι αφηρημένη ιδέα. Είναι μια νέα πραγματικότητα, που διαμορφώνεται με τη σύνδεση νομοθεσίας και πράξης – από το εργοτάξιο έως τον σχεδιασμό πολιτικής. Η Ελλάδα έχει θέσει ισχυρό θεμέλιο με τον Κλιματικό Νόμο. Το επόμενο βήμα είναι η αποτελεσματική εφαρμογή του στην πράξη, ώστε η πράσινη μετάβαση να γίνει μοχλός για ένα βιώσιμο μέλλον.
➡️ https://ypodomes.com/prasini-anaptixi/prasini-metavasi-ypodomon-apo-ti-theoria-stin-praxi/