Στις 17 Νοεμβρίου 2015 καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις μεταποίησης, διακίνησης, διάθεσης και έκθεσης των τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής.
Σύμφωνα με την Απόφαση Αρ. 4912/120862 / ΦΕΚ 2468, ως Τρόφιμα Οικοτεχνικής Παρασκευής, νοούνται αυτά τα οποία παράγονται από τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων αποκλειστικά ιδίας παραγωγής από επαγγελματία αγρότη με εκμετάλλευση μικρής κλίμακας, τα οποία προορίζονται για άμεση διάθεση στον καταναλωτή. Η δε παρασκευή τους πρέπει να γίνεται σε μονάδα οικοτεχνικής παρασκευής τροφίμων, δηλαδή στο χώρο της αγροτικής εκμετάλλευσης ή της αγροτικής κατοικίας.
Ως Μεταποίηση Μικρής Κλίμακας νοείται κάθε μεταποιητική δραστηριότητα η οποία ασκείται σε εγκαταστάσεις με εγκατεστημένη κινητήρια ισχύ που δεν ξεπερνά τα 10 kw ή κάθε υπηρεσία προετοιμασίας(όπως συσκευασία και συντήρηση) αγροτικών προϊόντων έως 50.000 m³, προς αποθήκευση.
Τα τρόφιμα τα οποία μπορούν να θεωρηθούν οικοτεχνικής παρασκευής είναι τα κάτωθι:
- Προϊόντα δημητριακών, ιδίως απλά αρτοσκευάσματα (π.χ. παξιμάδια κ.τ.λ) και ζυμαρικά, με κύριο συστατικό το αλεύρι δημητριακών (π.χ. τραχανάς, χυλοπίτες κ.τ.λ).
- Προϊόντα φυτικής προέλευσης με ή χωρίς γλυκαντικές ύλες, ιδίως γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, κομπόστες, ζελέ φρούτων, παστέλια με ξηρούς καρπούς, πετιμέζι, μουσταλευριά.
- Προϊόντα με παρθένα ελαιόλαδα και διάφορα αρωματικά φυτά, μπαχαρικά, αιθέρια έλαια, χυμούς φρούτων και άλλα τρόφιμα σε συσκευασία έως δύο (2) λίτρων.
- Προϊόντα διατηρημένα με αλάτι, ξύδι και λάδι, τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως επιτραπέζιες ελιές και προϊόντα ελιάς αλείμματα, τουρσιά, σάλτσες.
- Προϊόντα διατηρημένα με ξήρανση, τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως φρούτα και λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, αρωματικά φυτά.
- Προϊόντα με μέλι και ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μαστίχα, κρόκο και άλλα τρόφιμα.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα όπως τυρί, βούτυρο, γιαούρτι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην αριθ. 3724/162303/22.12.14 κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 3438/Β΄/2014).
Οι παραγωγοί οικοτεχνικής παραγωγής υποχρεούνται να εγγραφούν στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνίας «ΚΗΜΟ», ενώ οι διαδικασίες εγγραφής και τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την έναρξη λειτουργίας μονάδων τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής περιγράφονται αναλυτικά στα άρθρα 6,7 του σχετικού ΦΕΚ 2468, Β, 17.11.2015.
Δικαίωμα παρασκευής οικοτεχνικών προϊόντων έχει μόνο ο παραγωγός πρωτογενών αγροτικών προϊόντων, τα οποία θα αποτελούν το πρωταρχικό συστατικό του τελικού προϊόντος.
Ωστόσο, δίνεται παράλληλα το δικαίωμα συνεργασίας στην παραγωγή τροφίμων οικοτεχνίας, μεταξύ παραγωγών που είναι εγγεγραμμένοι στο ‘ΚΗΜΟ’ και συγκεκριμένα όταν, οι παραγωγοί αυτοί παράγουν το ίδιο πρωτογενές προϊόν και ο ένας εκ των δύο ή περισσοτέρων αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να μεταποιήσει το σύνολο της παραγωγής του (ως προς το πρωτογενές προϊόν). Στην περίπτωση αυτή, δύναται ένας παραγωγός να παρέχει ένα μέρος ή το σύνολο του προϊόντος του, σε έτερο παραγωγό. Απαραίτητα για κάθε τέτοια πράξη είναι τα προβλεπόμενα από το νόμο έγγραφα, όπως τιμολόγια, συμφωνητικά κλπ., καθώς και δήλωση στο ‘ΚΗΜΟ’ του έτους το οποίο διενεργήθηκε η συναλλαγή. Η δε συνεργασία μπορεί να λαμβάνει χώρα και πέραν του ενός έτους.
Δικαίωμα σε παρόμοια συνεργασία, δίνεται ακόμα και στην περίπτωση που ένας ή περισσότεροι παραγωγοί δεν είναι εγγεγραμμένοι στο ‘ΚΗΜΟ’, με την προϋπόθεση ότι όλοι είναι επαγγελματίες αγρότες (διαθέτουν ΟΣΔΕ, ΜΑΑΕ) και τουλάχιστον ένας εκ των συνεργαζόμενων παραγωγών είναι εγγεγραμμένος στο ‘ΚΗΜΟ’ και φέρει την ευθύνη της δήλωσης της συνεργασίας.
Μετά την πρωτογενή παραγωγή, σε όλα τα στάδια μεταποίησης, μεταφοράς, διάθεσης και έκθεσης των τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής, οι μονάδες τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής, πρέπει να συμμορφώνονται προς τις γενικές απαιτήσεις υγιεινής των κεφαλαίων III έως και XII του παραρτήματος II του Καν. (Ε.Ε) 852/2004, καθώς και τις διατάξεις των Καν. (Ε.Ε) 178/2002 και του σημείου 2 του άρθρου 3 του Κανονισμού 853/2004.
Επιπλέον, η επισήμανση στην περίπτωση των προσυσκευασμένων προϊόντων, πρέπει να είναι σύμφωνη με τον Κανονισμό (Ε.Ε) 1169/2011, ενώ είναι απαραίτητο να αναγράφεται επί της συσκευασίας, ο μοναδιαίος Αριθμός Εγγραφής του υπεύθυνου της μονάδας τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής στο ‘ΚΗΜΟ’.
Για δε τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα οικοτεχνικής παρασκευής, είναι υποχρεωτική η ανάρτηση σε εμφανές σημείο στα σημεία διάθεσης, της Βεβαίωσης Εγγραφής (στην οποία αναγράφεται και ο Αριθμός Εγγραφής) του υπεύθυνου της μονάδας τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής στο ΚΗΜΟ καθώς και ότι προβλέπεται για τα μη προσυσκευασμένα τρόφιμα στον Κανονισμό (Ε.Ε) 1169/2011 (άρθρο 44).
Έτσι, με την συγκεκριμένη νομοθεσία, δίνεται η υπο προϋποθέσεις δυνατότητα μεταποίησης, διακίνησης, διάθεσης και έκθεσης των τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής.
Η TÜV AUSTRIA HELLAS και το εξειδικευμένο προσωπικό της είναι διαθέσιμοι να παρέχουν απαραίτητες διευκρινίσεις και να καλύψουν οποιαδήποτε ερωτήματα, τυχόν ανακύψουν από κάθε επιχειρηματία και παραγωγό, σχετικά και με την εν λόγω νομοθεσία.
(Εισηγητής: Νικόλαος Γκιώνης)